Co zrobić z coraz większym strumieniem bioodpadów? Wielopolska posiada plan i dobre przykłady wykonanych realizacji. Bioodpady stanowią cenny zasób surowcowy. Zasób, którego jest coraz więcej, a dzięki selektywnej zbiórce również jego jakość ulega poprawie. Coraz więcej gmin i przedsiębiorstw zakłada zatem ich efektywne zagospodarowanie, chociażby poprzez plany powstawania kolejnych biogazowni.

Polska, tak jak inne kraje członkowskie UE, zobowiązała się do osiągnięcia poziomu recyklingu na poziomie minimum 55% odpadów do 2025 roku, do roku 2030 – 60%, a do 2035 roku – 65%. Unijne przepisy regulują także ile maksymalnie odpadów może trafiać na składowiska. W 2035 r. ma to być nie więcej niż 10% zbieranych odpadów komunalnych.

Realizacja ITPOK-u w Poznaniu była jednym z najważniejszych działań ekologicznych podjętych w związku z realizacją nowoczesnego sytemu gospodarowania odpadami w aglomeracji poznańskiej. Warto podkreślić, że jest to jedyna w Polsce instalacja, która została zrealizowana na mocy umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, zawartej 8 kwietnia 2013 r. pomiędzy miastem Poznań, które odpowiedzialne jest za zabezpieczenie strumienia odpadów, a spółką PreZero Zielona Energia, odpowiadającą za eksploatację instalacji.

W Europie funkcjonuje ponad 500 spalarni odpadów, na całym świecie ponad 2500, a w Polsce ledwie 9. Dlatego konieczna jest budowa kolejnych. Wbrew obawom, budowa instalacji nie jest groźna dla środowiska. Konieczne jest zatem obalenie szeregu mitów.

W Polsce istnieje obecnie 10 biogazowni przetwarzających bioodpady komunalne. 4 z nich działają na terenie Wielkopolski: w Suchym Lesie pod Poznaniem, w Wielkopolskim Centrum Recyklingu Jarocin, w „Orlim Stawie” pod Kaliszem oraz w Trzebani pod Lesznem.

Poznańska instalacja do odzysku odpadów biodegradowalnych zlokalizowana jest na północnych obrzeżach Poznania, w bezpośrednim sąsiedztwie składowiska odpadów miasta Poznania w Suchym Lesie. Obok Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych jest kluczowym elementem systemu, który pomaga w wywiązaniu się z obowiązku recyklingu odpadów ulegających biodegradacji.

Wielkopolskie Centrum Recyklingu w Jarocinie jest największą instalacją mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów (MBP) w Wielkopolsce. Instalacja może przetworzyć rocznie 97 tys. ton odpadów w części mechanicznej, 67 tys. ton w części biologicznej, 37 tys. ton odpadów komunalnych zebranych selektywnie oraz 25 tys. ton bioodpadów.

Pomysł budowy kolejnej instalacji fermentacji opartej na bioodpadach komunalnych – w „Orlim Stawie” – pojawił się w trakcie wyjazdu studyjnego do Szwecji w 2010 r. – W Helsingborgu widziałem instalację opartą na selektywnie zbieranych bioodpadach, produkującą biometan wykorzystywany do napędu autobusów komunikacji miejskiej – wspomina Piotr Szewczyk.

Instalacja przetwarzania odpadów komunalnych w Trzebani powstała w ramach Grupy Projektów Funduszu Spójności, która to grupa obejmowały budowę Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Trzebani oraz zamknięcie i rekultywację 13 gminnych składowisk odpadów o łącznej powierzchni ok. 30 ha, niespełniających wymogów ochrony środowiska.

Biogazownia Przybroda, została otwarta w 2019 roku we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu. Od początku istnienia instalacja miała mieć charakter demonstracyjno-doświadczalny i służyć w celach edukacyjnych. Od czasu jej uruchomienia odwiedziło ją blisko 12 tysięcy osób.

Na świecie funkcjonuje ponad 2500 instalacji termicznego przekształcania odpadów (ITPO), w Europie jest ich ponad 500, w Polsce mamy ich zaledwie 9. Jedynym regionem, w którym działają dwie instalacje odzysku energii z odpadów, jest województwo wielkopolskie, w którym funkcjonują one w Poznaniu i Koninie.

Fermentacja ma dłuższą historię niż kompostowanie. Mikrobiologiczne procesy fermentacji stosowane są od starożytności. Od ponad 6000 lat wykorzystywane są do produkcji piwa i wina. Biogaz używano już w X w. p.n.e. do ogrzewania łaźni wodnych w Asyrii i Persji. Dziś wracamy do tego paliwa wzbogaceni o nowoczesne technologie.

W 1999 roku Rada Miasta Konina podjęła uchwałę o utworzeniu Miejskiego Zakładu Gospodarki Odpadami Komunalnymi. Był to początek nowego podejścia do gospodarki odpadowej w regionie. Od 2011 roku MZGOK jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, a jej udziałowcami jest 36 samorządów subregionu konińskiego, zamieszkiwanych przez ponad 370 tys. osób.

Pomimo że spalanie odpadów na skalę przemysłową znane i stosowane praktycznie jest już od blisko 150 lat, to ciągle każdy pomysł budowy takiej instalacji budzi ogromne emocje i protesty społeczne. Zastanawiające jest, dlaczego budowa spalarni odpadów spotyka się z tak ogromnym oporem.

Według danych GUS-u, w 2021 roku w Polsce wytworzono 121 mln ton odpadów, z czego 11,3% (13,7 mln ton) stanowiły odpady powstające w gospodarstwach domowych. W czołówce regionów wytwarzających najwięcej odpadów komunalnych znalazły się województwa: mazowieckie – ponad 1,9 mln ton, śląskie – ponad 1,7 mln ton oraz wielkopolskie – niemal 1,3 mln ton.